Dakenteam in actie in de Houtbuurt

Zoetermeer kent unieke architectuur waar de meeste mensen onwetend langslopen. In de serie ‘Het gebouw van de maand’ laat ArchitectuurPunt Zoetermeer verschillende bijzondere gebouwen zien. Deze keer ging AZ ‘het dak op’. Een mooi verslag van een goed initiatief om je huis te verduurzamen!

Het duurzaam benutten van het dak staat op de agenda van de gemeente Zoetermeer. 

Op 29-10-19 was er een lezing vanuit het ArchitectuurPunt door onder andere Jasper Lammers van LG Architecten. Er is inmiddels een ‘Vierkleuren’ voorbeeld-dak geopend op het Zoetermeerse Stadhuis dat op dagen als Open Monumenten Dag en de Dag van de Architectuur toegankelijk is voor publiek en waar je ook informatiepanelen kunt lezen over de zogenaamde ‘vierkleurenbenadering’.

De vierkleurenbenadering

De vierkleurenbenadering richt zich op het zoveel mogelijk (multi)functioneel maken van kansrijke daken in de stad. Groen staat daarbij voor het vergroten van natuur/biodiversiteit (o.a. door het ver-groenen van platte daken in de Binnenstad en andere stenige buurten), blauwe daken voor meer waterberging (o.a. door het opvangen en vertraagd afvoeren van water op daken in gebieden met wateroverlast), gele daken voor duurzame energieopwekking (o.a. door het stimuleren van eigenaren om zonnecollectoren op hun daken te leggen) en rode daken voor het toevoegen van cultuur en wonen (o.a. door de vele platte daken in het Stadshart ook voor deze functies in te zetten en daarmee het verblijfsklimaat in de Zoetermeerse Binnenstad verder te verbeteren). 

De vierkleurenbenadering waarborgt daarbij dat de juiste (liefst combinatie van) kleur(en) op de juiste daken terecht komt/komen. Zo zijn zonnecollectoren bijvoorbeeld effectiever op hoge (lichtgewicht) daken en groene en rode functies op wat lagere en steviger daken. Voorts kan bijvoorbeeld een groen dak ‘onder’ zonnecollectoren de werking van deze collectoren verbeteren.

Dakenteam

Nu de daken verankerd zijn in gemeentelijk beleid en het eerste pilotproject gerealiseerd is, breekt de fase aan om tot het initiëren en daadwerkelijk realiseren van dakenplannen door eigenaren en ontwikkelaars te komen. De eind vorig jaar (2022) door het college vastgestelde ‘Aanpak multifunctionele daken Zoetermeer’ heeft als doel dit te bewerkstelligen. Concreet voorziet de aanpak in het als kwartiermaker aan de slag gaan van een gemeentelijk dakenteam. Dit dakenteam faciliteert, stimuleert en regisseert de dakenaanpak. 

Zij onderneemt daartoe werkzaamheden aan de hand van vier dakensporen:

1. Het stimuleren van het optoppen van bestaande vastgoedcomplexen met woningen (o.a. wooncomplexen van de woningcorporaties);
2. Het multifunctioneel maken van de daken van gemeentelijk vastgoed (o.a. plaatsen zonnecollectoren al dan niet in combinatie met groen en andere functies);
3. Het stimuleren van het multifunctioneel gebruik van daken in de Zoetermeerse Binnenstad (o.a. culturele functies, groen en woningen), in andere gebieden binnen de stad met relatief veel platte daken en bij (omvangrijke) nieuwbouwprojecten;
4. Het bevorderen van het gebruik van hun eigen daken door individuele eigenaar-bewoners (met name groene en blauwe functies) binnen Zoetermeerse woonwijken.

Over een mooi voorbeeld van dit vierde dakenspoor leest u hier een enthousiast verslag!

Houtbuurt Rokkeveen

Op zaterdag 11 november 2023 was het zover! Onder herfstachtige omstandigheden ging de uitrol van de collectieve inkoopactie groene schuurdaken in de Houtbuurt van Rokkeveen van start. Daken-wethouder Ronald Weerwag beet kundig het spits af met de aanleg van het eerste groene schuurdak. Het gure weer deerde hem niet: ,,Nu in deze natte dagen menig neerslagrecord uit de boeken gaat, is de urgentie van meer groene (waterbergende) daken maar al te goed zichtbaar.’’ 

Twee bewoners van de Houtbuurt, Barbara Dinsbach en Erik Vonk, namen in het voorjaar van 2023 het initiatief tot de actie. Zij wilden al tijden wat doen aan het toch wat te stenige karakter van hun woonbuurt. Na een bezoek aan het Vierkleuren Dak op het Stadhuis – een voorbeeld-dak met naast sedum ook een keur aan bomen, bollen en planten – was hun enthousiasme niet meer te stoppen. Samen met het gemeentelijke Dakenteam werd binnen een aantal maanden de actie in elkaar gezet.   

Dinsbach is tevreden met het aantal deelnemers: ,,Natuurlijk hoop je dat iedereen meedoet, maar dat is niet reëel. Tijdens de informatieavond zat de zaal bomvol met circa 50 enthousiaste huishoudens. Van dat aantal heeft uiteindelijk toch bijna 30 zich ingeschreven voor de eerste shift.’’ ,,Dat is een hele mooie score’’, vult de wethouder aan. Hij vindt het gaaf om te zien hoe een groepje enthousiaste bewoners van deze voormalige Floriadewijk zélf en met een beetje ondersteuning van het dakenteam van de gemeente aan de slag is gegaan.

Bloemen en kruiden

Samen voegen de bewoners van de Houtbuurt met hun actie in 1x ruim 400 m2 groen dak toe aan hun buurt. Bijzonder aan de actie is ook dat de bewoners verder zijn gegaan dan louter ‘sedum’. Door aan hun daken (naast sedum) een bloemen- en kruidenpakket toe te voegen, krijgt ook de biodiversiteit hier een serieuze impuls. 

En goed voorbeeld doet misschien zomaar goed volgen. Inmiddels hebben zich, zo geeft Jeroen Scholten (trekker van het Zoetermeerse Dakenteam) aan, al bewoners in een andere Zoetermeerse wijk (Driemanspolder) gemeld die graag een vergelijkbare actie willen gaan starten. Rokkeveens’ initiatiefnemer Erik Vonk begint meteen te glunderen: ,,Daarmee maken we straks de groene sprong vanuit Rokkeveen over de A12, hoe leuk is dat!’’

Heeft u interesse of vragen? Wendt u zich dan tot: Jeroen Scholten
E-mailadres      : dakenteam@zoetermeer.nl of  j.h.scholten@zoetermeer.nl

Tekst: Jeroen Scholten

Februari 2024. Dit artikel verscheen eerder op de website Zoetermeer Actief. Deze aflevering van ‘Gebouw van de Maand’ kunt u hier terug vinden: gebouw-van-de-maand .

Het gebouw van de maand is gekozen door ArchitectuurPunt Zoetermeer.