Gebouw van de maand – Kerkgebouw De Oase met glas-in-lood kunstwerk

Zoetermeer kent unieke architectuur waar de meeste mensen onwetend langslopen. In de serie ‘Het gebouw van de maand’ laat ArchitectuurPunt Zoetermeer verschillende bijzondere gebouwen zien. Voormalig kerkgebouw De Oase aan het Kerkenbos 8 in Meerzicht is opmerkelijk, omdat de kerk oorspronkelijk een gymzaal was en over een verborgen kunstwerk beschikt, de 35 glas-in-loodramen van Jan Groeneveld.

In de nieuwe stad Zoetermeer werden ook kerken gebouwd. Vanaf 1976 kon een aantal kerkgemeenschappen van verschillende signatuur terecht in Wijkcentrum Meerzicht. Het gebouw deelden zij ook met een gezondheidscentrum, kinderdagverblijf en jongerencentrum. Men dacht toen dat in nieuwe wijken de kerkelijke presentie vanuit een multifunctioneel centrum in het hart van de wijk, een goede keuze was.

Het beheer van het wijkcentrum en het delen van de ruimtes met zo veel verschillende organisaties bleek echter lastig en duur. Het markante gebouw, ontworpen door Ton Alberts, is in 2001 afgebroken.

Verbouwde gymzaal

De protestantse wijkgemeente kon in 2000 terecht in een voormalige gymzaal aan het Kortenbos in Meerzicht. Vrijwilligers bouwden de gymzaal om tot kerkgebouw De Oase. Muren werden gesloopt, kleedkamers werden vergaderzalen en er kwam een liturgisch centrum. Het orgel en het door Ton Alberts ontworpen doopvont verhuisden uit Wijkcentrum Meerzicht mee naar De Oase.

Verborgen kunstschat 35 glas-in-loodramen

De zaal zou pas echt de sfeer van een kerkzaal hebben, als de 35 voor een gymzaal karakteristieke bovenramen werden voorzien van glas in lood. De Zoetermeerse kunstenaar Jan Groeneveld wzn nam het verhaal van de tocht van het volk Israël door de woestijn naar het beloofde land als uitgangspunt. Op modern figuratieve wijze is in de ramen soms in de eindeloze woestijn het volk te zien als mensgedaanten in de verte. Een enkele keer is een mens groot uitgebeeld bij een bijzondere gebeurtenis.

Dit magnum opus van Groeneveld uit 2004 is een doorgaand herhaalverhaal. In raam 1 begint een door alle 35 ramen doorgaand geheel van lijnen. Maar raam 1 is tegelijk ook het einde en weer het nieuwe begin van het verhaal.

Herbestemming van De Oase

In januari 2022 is De Oase aan de eredienst onttrokken. Drie wijkgemeenschappen zijn samengevoegd. Plaats van samenkomst is nu kerkelijk centrum De Regenboog in Rokkeveen. Het doopvont uit Wijkcentrum Meerzicht is meeverhuisd. De glas-in-loodramen bleven achter. Wat er verder ook met De Oase zal gebeuren, het kunstwerk is volgens Jan Groeneveld, zelf niet kerkelijk, ook een tafereel waar andersdenkenden zich in kunnen herkennen. Het is niet alleen het Bijbelse verhaal, maar ook het verhaal van de tocht die ieder mens in zijn leven maakt met leed, eenzaamheid, maar ook grote vreugde en dankbaarheid. Wat er ook gebeurt, de glas-in-loodramen zijn het waard dat er voorzichtig mee omgesprongen wordt.

Tekst: Judith Schotanus
Met dank aan Loek Schouten

Foto’s:
Kerkzaal Oase in 2007, Jan Koster
Wijkcentrum Meerzicht in 1980, Loek Schouten
Exterieur in 2022, Judith Schotanus

Oktober 2022. Dit artikel verscheen eerder op de website Zoetermeer Actief. Alle afleveringen van ‘Gebouw van de Maand’ kunt u hier terug vinden: gebouw-van-de-maand Het gebouw van de maand is gekozen door ArchitectuurPunt Zoetermeer.